Ból ostry - Przyczyny i sposoby na ostre bóle - DIP Rilif

Ból ostry

Czym jest ostry ból?


Klasyfikacja bólu opiera się o dwa kryteria. Pierwszym z nich jest klasyfikacja oparta na patomechanizmie powstania bólu. Drugie kryterium opiera się na czasie trwania dolegliwości. Ból, który trwa nie dłużej niż 3 miesiące jest nazwany bólem ostrym. O częstości występowania bólu ostrego świadczy badanie wykonane w USA w 2008r. Okazało się wówczas, że najczęstszą przyczyną przyjęć (ponad 40%) do szpitalnego oddziału ratunkowego jest właśnie ból ostry spowodowany różnymi dolegliwościami. Ból bywa postrzegany jako problem mało złożony w swoim patomechanizmie. W praktyce jest jednak zjawiskiem wyjątkowo skomplikowanym. Wyróżniono wiele czynników wpływających na odczuwanie bólu. Doświadczenia sensoryczne, emocjonalne, psychologiczne oraz kulturowe wpływają na odbieranie bodźców bólowych.2

Objawy bólu ostrego


Objawy bólu ostrego IASP (Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu) opisuje następująco: nieprzyjemne sensoryczne i emocjonalne doświadczenie związane z rzeczywistym, bądź potencjalnym uszkodzeniem tkanek. Ból ostry odczuwany jest więc zarówno na poziomie czucia sensorycznego, jak również emocjonalnego3. Ból ostry ponadto nie może trwać dłużej niż 3 miesiące. W przypadku przedłużającego się dłużej niż ten okres czasu bólu ostrego mówi się o bólu przewlekłym.

Przyczyny bólu ostrego


Przyczyny bólu ostrego są zróżnicowane. Zwykle przyczyną jest uszkodzenie tkanki, a ból mija gdy uraz ulegnie zagojeniu. Ze względu na złożoność problemu bólu wprowadzono klasyfikację patomechanizmów bólu. Pozwala to na lepsze zrozumienia przyczyn zjawiska.

  • Nocyceptywny ból somatyczny powłok ciała

    – specjalne receptory, zwane nocyceptorami, zlokalizowane w skórze oraz błonach śluzowych odbierają bodźce prowokujące ten rodzaj bólu. Przykładem są urazy mechaniczne tkanek takie jak zranienia, poparzenia, lub rany pooperacyjne. Ból ten jest zazwyczaj dobrze zlokalizowany. Opisywany jest zazwyczaj jako ostry o charakterze pieczenia, lub kłucia.

  • Nocyceptywny ból somatyczny głębokich tkanek

    – pojawia się przy pobudzeniu nocyceptorów znajdujących się w kościach, stawach, mięśniach, lub tkance łącznej.
    Ból związany ze złamaniem kości i skurczami mięśni zaliczany jest do tej kategorii bólu. Lokalizacja bolącego miejsca zazwyczaj nie sprawia trudności cierpiącemu. Zwykle ma charakter bólu tępego, lub pulsującego.

  • Nocyceptywny ból organów wewnętrznych

    – pobudzenie receptorów bólowych znajdujących się w organach wewnętrznych powoduje ten rodzaj bólu. Uczynnienie tych nocyceptorów może pojawić się na skutek np. rozciągania jelit na drodze zalegania mas kałowych w przypadku zaparć pokarmowych. Ból jest zazwyczaj słabo zlokalizowany, chociaż badanie palpacyjne pomaga zlokalizować miejsce bólu. Ból można opisać jako tępy, ściskający, lub o charakterze kolki.4

ból ostry

Leczenie bólu ostrego


Problematyka leczenia bólu ostrego jest zagadnieniem, z którym ludzkość spotyka się od początku swoich dziejów. Dziś dzięki zagłębienie się w patomechanizmy i zdając sobie z problematyki złożoności bólu wiadomo, że nie istnieje panaceum – lek na wszelkie dolegliwości. Stworzono jednak wiele metod, w tym farmakologicznych, na radzenie sobie z bólem. Leczenie bólu ostrego opiera się zwykle na podawaniu środków łagodzących objawy. Istnieją także dowody na skuteczne leczenie bólu ostrego u noworodków nieoparte na lekach. Ssanie sutka matki, przewijanie pieluch i kołysanie są opartymi na badaniach metodami ukojenia bólu ostrego u noworodków.5
Farmakologiczne metody leczenia
bólu ostrego ujęte są przez WHO w formie schematu zwanego drabiną analgetyczną.6 Algorytm obejmuje stosowanie dostępnych leków przeciwbólowych w zależności od natężenia bólu. Leczenie przeciwbólowe powinno skupiać się zarówno na natężeniu oraz przyczynach wystąpienia bólu. Zwichnięcia, skręcenia, lub opuchnięcia mogą być leczone poprzez zastosowanie żeli zawierających ibuprofen (lek z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych). Jednym z preparatów dostępnych na rynku jest Dip Rilif., zawierający dodatkowo znieczulający skórę mentol.

  1. Pletcher MJ Kertesz SG Kohn MA Gonzales R. Trends in opioid prescribing by race/ethnicity for patients seeking care in US emergency departments. JAMA2008;299(1):70–8.
  2. Acute Pain: Effective Management Requires Comprehensive Assessment Richard Radnovich , DO, C. Richard Chapman , PhD, Jeffrey A. Gudin , MD, Sunil J. Panchal , MD, Lynn R. Webster , MD & Joseph V. Pergolizzi Jr , MD Pages 59-72 | Published online: 13 Mar 2015
  3. The Kyoto protocol of IASP Basic Pain Terminology, Loeser, John D.a,*; Treede, Rolf-Detlef, July 31st, 2008 - Volume 137 - Issue 3 - p 473–477
  4. WHO guidelines on the pharmacological treatment of persisting pain in children with medical illnesses, 2012, ISBN 978 92 4 154812 0
  5. 2015 Dec 2;(12):CD006275. doi: 10.1002/14651858.CD006275.pub3.
    Non-pharmacological management of infant and young child procedural pain.
    Pillai Riddell RR1, Racine NM, Gennis HG, Turcotte K, Uman LS, Horton RE, Ahola Kohut S, Hillgrove Stuart J, Stevens B, Lisi DM.
  6. Leczenie bólu w oparciu o drabinę analgetyczną WHO , Medycyna po Dyplomie 2011(20);8(185):52-61