Ból pleców
Ból kręgosłupa jest tak powszechną dolegliwością, że prawie każdy z naszej populacji doświadczył tej nieprzyjemności, przynajmniej raz w życiu. Dane z literatury podają, że przypadłość ta dotyka od 50% do 80% społeczeństwa.1 Ból powoduje dyskomfort, może być powodem zmartwień, a także utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Jaka jest jego przyczyna i jak się jej pozbyć?
Budowa kręgosłupa
Kręgosłup jest narządem ruchu, a także stabilizatorem gwarantującym wyprostowaną postawę. Stanowi również przyczep wielu mięśni, stale napiętych, pozwalających na utrzymanie równowagi, co jest niezwykle istotne dla zachowania prawidłowej postawy ciała. Zbudowany jest z trzydziestu trzech lub trzydziestu czterech kręgów należących do kilku różnych odcinków: szyjnego (siedem kręgów), piersiowego (dwanaście kręgów) oraz lędźwiowego (5 kręgów). Dwa ostatnie odcinki kręgosłupa powstają w wyniku złączenia się kręgów i są to odpowiednio: kość krzyżowa zbudowana z pięciu kręgów oraz kość guziczna, która składa się, w zależności od człowieka, z czterech lub pięciu kręgów. Pomiędzy poszczególnymi elementami tworzą się połączenia stawowe. Kości te mają specyficzny kształt obręczy oraz po połączeniu się tworzą tunel, w którym znajduję się rdzeń kręgowy. Cała struktura wzmocniona jest licznymi więzadłami i mięśniami, umożliwiającymi prawidłowe funkcjonowanie i zabezpieczającymi przed urazami. Jeżeli któryś z elementów tego skomplikowanego układu zostanie uszkodzony w przebiegu jednego z wielu schorzeń czy ogólnych nieprawidłowości, uszkodzenie może objawiać się w postaci dolegliwości bólowych.
Przyczyny bólu
Podstawa powszechnych dolegliwości jest wieloczynnikowa, co jest cechą charakterystyczną z uwagi na ich etiologie. Czynniki stymulujące powstanie bólu to między innymi wykonywana praca czy indywidualne predyspozycje konkretnych osób.
Przeciążanie kręgosłupa
U bardzo dużej liczby ludzi ból kręgosłupa spowodowany jest przeciążeniem mechanicznym mięśni pleców, więzadeł lub stawów znajdujących się w tym obszarze. Nadmierna eksploatacja w przebiegu ciężkiej pracy może wywoływać miejscowy stan zapalny, doprowadzający między innymi do obrzęku, któremu towarzyszy ból. W celu zmniejszenia stanu zapalnego stosuje się preparaty z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, między innymi ibuprofen. Badania wykazały ich skuteczność w leczeniu.2 Jednym z preparatów zawierającym tę substancję jest preparat Dip Rilif.
Mniej powszechnym źródłem bólu jest ucisk. Rdzeń kręgowy lub połączone z nim nerwy pod wpływem naporu powodują występowanie objawów bólowych. Ucisk tych elementów może być spowodowany poprzez deformację kręgów kręgosłupa, która ma miejsce chociażby w chorobie zwyrodnieniowej, czy może być także wywołany nowotworem pierwotnym lub jego przerzutami do kości.
Ból rzutowy
Nierzadko ma miejsce sytuacja, w której przyczyna bólu jest zlokalizowana w innym miejscu niż pojawiające się dolegliwości bólowe. Nazywa się to bólami rzutowymi. Ból w okolicy pleców może świadczyć o występowaniu kolki nerkowej czy tętniaka aorty. Ostatnią, częstą przyczyną dolegliwości bólowych, o której jednak nie należy zapominać i bagatelizować, jest zaburzenie sfery psychicznej. Przewlekły stres, zmęczenie czy lęk również mogą objawiać się w ten sposób. Trzeba także pamiętać, że istnieje cały szereg przypadków, w których nie można jednoznacznie określić przyczyny dolegliwości bólowych. Aż u 70% chorych nie zostaje ona ustalona.3
Zapobieganie
Aby dbać o kręgosłup i nie narażać się na dyskomfort bólowy warto przestrzegać kilku prostych wskazówek:
- Utrzymywać wyprostowaną sylwetkę i unikać pozycji zgarbionej podczas pracy biurowej.
- Przerywać długie siedzenie przy biurku krótkim spacerem.
- Nie nosić ciężkich przedmiotów na jednym ramieniu.
- Wdrożyć krótkie ćwiczenia rozciągające mięśnie pleców, np. skłony.
- Zgodnie z zasadami bhp, czyli z ugięciem kolan, podnosić ciężkie przedmioty.
Niezależnie od stopnia nasilenia bólu, jego przyczyny czy czasu trwania, jeżeli staje się on przeszkodą w życiu codziennym i jest uciążliwą, martwiącą nas dolegliwością, warto udać się do lekarza i zasięgnąć opinii specjalisty. Profesjonalna pomoc medyczna pozwala zdiagnozować problem i dobrać odpowiednie, indywidualne leczenie dla każdego cierpiącego.
1„Epidemiology and risk factors for spine pain”; Mayo Clinic College of Medicine, 200 First Street SW, Rochester, MN 55905, USA.
2 „ Nonsteroidal Anti-Inflammatory Drugs for Low Back Pain: A Systematic Review Within the Framework of the Cochrane Collaboration Back Review Group”Maurits van Tulder, PhD; Institute for Research in Extramural Medicine Free University
3 „Ortopedia i rehabilitacja”, Redakcja: Jacek Kruczyński, Andrzej Szulc; str.464